جنگ ژاپن و چین: 0 تا 100 رخدادها و جنایاتی که دوطرف انجام دادند!
جنگ دوم چین و ژاپن (۱۹۳۷-۱۹۴۵) یکی از بزرگ‌ترین و خونین‌ترین درگیری‌های قرن بیستم بود که به‌عنوان بخشی از جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود. این جنگ با تهاجم ژاپن به چین آغاز شد و با جنایات گسترده، به‌ویژه علیه غیرنظامیان چینی، همراه بود. در این مقاله، رخدادهای کلیدی، جنایات دو طرف، و جزئیات این جنگ بررسی می‌شود.
پیش‌زمینه تاریخی
جنگ دوم چین و ژاپن ریشه در جاه‌طلبی‌های امپریالیستی ژاپن و ضعف‌های داخلی چین داشت. پس از بازسازی میجی (۱۸۶۸)، ژاپن به یک قدرت نظامی تبدیل شد و به دنبال گسترش نفوذ خود در آسیا بود. در مقابل، چین تحت دودمان چینگ و سپس جمهوری چین، با جنگ‌های داخلی بین کمونیست‌ها (به رهبری مائو تسه‌تونگ) و ملی‌گرایان (به رهبری چیانگ کای‌شک) تضعیف شده بود.
حادثه موکدن (۱۹۳۱)
جنگ با حادثه موکدن آغاز شد، زمانی که ژاپن با یک انفجار ساختگی در خط آهن منچوری، بهانه‌ای برای اشغال این منطقه غنی از منابع ایجاد کرد. ژاپن دولت دست‌نشانده منچوکوئو را تأسیس کرد و پویی، آخرین امپراتور چین، را به‌عنوان حاکم پوشالی آن منصوب نمود.
آغاز جنگ تمام‌عیار (۱۹۳۷)
در ۷ ژوئیه ۱۹۳۷، حادثه پل مارکو پولو در نزدیکی پکن جرقه جنگ تمام‌عیار را زد. ژاپن از این درگیری جزئی به‌عنوان بهانه‌ای برای تهاجم گسترده به شمال چین استفاده کرد. ارتش ژاپن پکن و تیانجین را تصرف کرد و به سمت جنوب پیش رفت.
نبرد شانگهای (۱۹۳۷)
ژاپن در اوت ۱۹۳۷ به شانگهای حمله کرد و با مقاومت شدید نیروهای چینی مواجه شد. این نبرد شهری، که سه ماه طول کشید، تلفات سنگینی برای هر دو طرف داشت. ژاپن با استفاده از نیروی هوایی و دریایی خود، نهایتاً شهر را تصرف کرد.
| رویداد | تاریخ | توضیحات | تلفات تقریبی |
| حادثه موکدن | سپتامبر ۱۹۳۱ | اشغال منچوری توسط ژاپن | هزاران غیرنظامی و سرباز |
| نبرد شانگهای | اوت-نوامبر ۱۹۳۷ | نبرد شهری خونین | ۲۰۰,۰۰۰ (هر دو طرف) |
قتل‌عام نانجینگ (۱۹۳۷-۱۹۳۸)
پس از تصرف شانگهای، ارتش ژاپن به سمت نانجینگ، پایتخت وقت چین، پیش رفت. در ۱۳ دسامبر ۱۹۳۷، نیروهای ژاپنی به فرماندهی ژنرال ایوانه ماتسوی وارد نانجینگ شدند و یکی از هولناک‌ترین جنایات جنگی تاریخ را رقم زدند. طی شش هفته، سربازان ژاپنی به قتل‌عام گسترده، تجاوز، شکنجه، و غارت پرداختند. تخمین‌ها از کشته شدن ۲۰۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ غیرنظامی و اسیر جنگی حکایت دارند. همچنین، ۲۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ زن و دختر مورد تجاوز قرار گرفتند.
جنایات ژاپن در نانجینگ
- زنده به گور کردن: صدها هزار نفر از جمله کودکان و سالمندان.
- مسابقه قطع سر: سربازان ژاپنی در رقابتی وحشیانه، سرعت خود در گردن زدن اسرا را آزمایش می‌کردند.
- تجاوز سیستماتیک: زنان و دختران، حتی کودکان ۱۰-۱۲ ساله، قربانی شدند.
واحد ۷۳۱ و آزمایش‌های بیولوژیکی
واحد ۷۳۱، یک واحد مخفی ارتش ژاپن در هاربین (منچوکوئو)، آزمایش‌های وحشتناکی روی اسرا و غیرنظامیان انجام داد. این آزمایش‌ها شامل جراحی بدون بیهوشی، تزریق بیماری‌های کشنده مانند طاعون، و تست سلاح‌های شیمیایی بود. تخمین زده می‌شود که ۲۰۰,۰۰۰ تا ۵۸۰,۰۰۰ نفر در این آزمایش‌ها کشته شدند. شیرو ایشی، رهبر این واحد، پس از جنگ در ازای ارائه اطلاعات به آمریکا از محاکمه معاف شد.
جنایات دیگر ژاپن
- راهپیمایی مرگ: اسرا مجبور به پیاده‌روی طولانی بدون غذا و آب می‌شدند تا از فرط خستگی بمیرند.
- برده‌داری جنسی: هزاران زن از چین، کره، و فیلیپین به‌عنوان “زنان آسایش” به بردگی جنسی گرفته شدند.
- تخریب شهرها: بمباران گسترده شهرهایی مانند چونگ‌کینگ، که هزاران غیرنظامی را کشت.
اقدامات چین و جنایات احتمالی
اطلاعات درباره جنایات جنگی چین محدودتر است، زیرا چین در موضع دفاعی بود و منابع کمتری برای مستندسازی داشت. با این حال، برخی اقدامات نیروهای چینی گزارش شده است:
- خشونت علیه اسرا: نیروهای ملی‌گرای چین در مواردی اسیران ژاپنی را اعدام کردند، به‌ویژه پس از نبردهای سنگین.
- نبردهای چریکی: نیروهای کمونیست چین، مانند ارتش سرخ، حملات چریکی علیه ژاپنی‌ها انجام دادند که گاهی غیرنظامیان ژاپنی را هدف قرار می‌داد.
- تخریب زیرساخت‌ها: برای کند کردن پیشروی ژاپن، چین سدهای رودخانه زرد را در ۱۹۳۸ تخریب کرد که منجر به سیل و مرگ صدها هزار غیرنظامی چینی شد. این اقدام به‌عنوان یک تاکتیک دفاعی، اما با هزینه انسانی بالا، انجام شد.
| جنایات | طرف | توضیحات | تخمین تلفات |
| قتل‌عام نانجینگ | ژاپن | کشتار و تجاوز گسترده | ۲۰۰,۰۰۰-۳۰۰,۰۰۰ |
| واحد ۷۳۱ | ژاپن | آزمایش‌های بیولوژیکی | ۲۰۰,۰۰۰-۵۸۰,۰۰۰ |
| سیل رودخانه زرد | چین | تخریب سدها برای دفاع | صدها هزار |
ادامه جنگ و بن‌بست (۱۹۳۸-۱۹۴۱)
پس از نانجینگ، ژاپن به سمت شهرهای مرکزی و جنوبی چین پیش رفت، اما با مقاومت شدید نیروهای ملی‌گرا و کمونیست مواجه شد. نبردهایی مانند نبرد چانگشا (۱۹۳۹-۱۹۴۱) نشان‌دهنده بن‌بست استراتژیک بود. ژاپن، با وجود اشغال مناطق وسیع، نتوانست دولت چین را کاملاً ساقط کند.
ورود به جنگ جهانی دوم (۱۹۴۱)
با حمله ژاپن به پرل هاربر در دسامبر ۱۹۴۱، جنگ دوم چین و ژاپن به بخشی از جنگ جهانی دوم تبدیل شد. این حمله باعث شد متفقین (از جمله آمریکا و بریتانیا) به چین کمک‌های بیشتری ارسال کنند. ژاپن همچنین هندوچین فرانسه را اشغال کرد تا خطوط ارتباطی چین را قطع کند.
پایان جنگ (۱۹۴۵)
در سال ۱۹۴۴-۱۹۴۵، متفقین فشار را بر ژاپن افزایش دادند. بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی توسط آمریکا و حمله شوروی به منچوکوئو، ژاپن را وادار به تسلیم در ۱۵ اوت ۱۹۴۵ کرد. چین به‌عنوان یکی از پیروزهای جنگ، جایگاه خود را در سازمان ملل تقویت کرد.
پیامدها و محاکمات
پس از جنگ، دادگاه‌های بین‌المللی مانند دادگاه توکیو برگزار شد. ژنرال ایوانه ماتسوی به دلیل نقشش در قتل‌عام نانجینگ اعدام شد، اما بسیاری از عاملان جنایات، مانند شیرو ایشی، از مجازات فرار کردند. چین نیز با جنگ داخلی بین کمونیست‌ها و ملی‌گرایان مواجه شد که به تأسیس جمهوری خلق چین در ۱۹۴۹ منجر شد.
پیامدهای جنگ
| پیامد | توضیحات |
| تلفات | ۱۰-۲۰ میلیون چینی، ۳ میلیون ژاپنی |
| اقتصادی | تخریب گسترده زیرساخت‌های چین |
| سیاسی | تقویت کمونیست‌ها در چین، اشغال ژاپن توسط متفقین |
تأثیرات فرهنگی و سیاسی
قتل‌عام نانجینگ و دیگر جنایات ژاپن، زخم‌های عمیقی در روابط چین و ژاپن بر جای گذاشت. انکار برخی جنایات توسط سیاستمداران ژاپنی، مانند شهردار ناگویا در ۲۰۱۲، همچنان روابط دو کشور را متشنج می‌کند. مراسم‌های یادبود در چین، مانند مراسم نانجینگ، نشان‌دهنده زنده ماندن این زخم‌ها در حافظه جمعی است.
نکات جذاب و تکمیلی
۱. نقش زنان در جنگ
زنان چینی در جنگ نقش‌های مهمی داشتند، از پرستاری در بیمارستان‌های صحرایی تا مشارکت در عملیات چریکی علیه ژاپن. برخی زنان، مانند اعضای گروه‌های کمونیستی، به‌عنوان جاسوس یا مبارز فعالیت می‌کردند. داستان‌های این زنان، مانند “دختران سرخ”، در فرهنگ عامه چین جاودانه شده است.
۲. تأثیر جنگ بر هنر و ادبیات
جنگ دوم چین و ژاپن الهام‌بخش آثار هنری و ادبی بسیاری در چین شد. نقاشی‌ها، شعرها، و فیلم‌هایی مانند «گل‌های جنگ» (۲۰۱۱) قتل‌عام نانجینگ را به تصویر کشیدند. این آثار نقش مهمی در حفظ حافظه تاریخی و آموزش نسل‌های جدید دارند.
۳. سلاح‌های شیمیایی ژاپن
ژاپن به‌طور گسترده از گازهای سمی مانند گاز خردل و فوسژن علیه نیروهای چینی و غیرنظامیان استفاده کرد. این حملات، به‌ویژه در نبردهای هونان و هبی، هزاران نفر را کشت یا معلول کرد. اثرات این سلاح‌ها تا دهه‌ها بعد در بازماندگان دیده می‌شد.
۴. مقاومت غیرنظامیان
غیرنظامیان چینی، به‌ویژه در مناطق روستایی، با تشکیل گروه‌های مقاومت محلی به مبارزه با ژاپن پرداختند. آن‌ها پل‌ها را تخریب می‌کردند، خطوط ارتباطی را قطع می‌کردند، و اطلاعات به نیروهای چینی می‌رساندند.
۵. نقش متفقین در حمایت از چین
پس از پرل هاربر (۱۹۴۱)، آمریکا و بریتانیا کمک‌های نظامی و لجستیکی به چین ارسال کردند. “پل هوایی هامپ”، مسیری خطرناک از هند به چین، برای تأمین تجهیزات حیاتی بود. خلبانان آمریکایی، معروف به “ببرهای پرنده”، در دفاع هوایی از چین نقش داشتند.
۶. جاسوسی و اطلاعات
هر دو طرف از شبکه‌های جاسوسی پیچیده استفاده می‌کردند. ژاپن جاسوسانی را در میان مقامات چینی نفوذ داد، در حالی که چین با کمک کمونیست‌ها اطلاعات مخفیانه‌ای از تحرکات ژاپن جمع‌آوری می‌کرد. این جنگ اطلاعاتی در پیروزی‌های استراتژیک نقش داشت.
۷. تأثیر جنگ بر کودکان
کودکان چینی قربانیان اصلی جنگ بودند، از یتیم شدن در قتل‌عام‌ها تا کار اجباری در مناطق اشغالی. برخی کودکان به‌عنوان پیام‌رسان برای نیروهای مقاومت فعالیت می‌کردند، که داستان‌هایشان در خاطرات جنگ ثبت شده است.
۸. روابط چین و ژاپن پس از جنگ
پس از جنگ، روابط دو کشور به دلیل جنایات ژاپن و عدم عذرخواهی رسمی برخی مقامات ژاپنی متشنج باقی ماند. با این حال، در دهه ۱۹۷۰، روابط دیپلماتیک بهبود یافت، اما یادآوری قتل‌عام نانجینگ همچنان موضوعی حساس است.
۹. نقش تبلیغات در جنگ
ژاپن از تبلیغات برای توجیه اشغال چین استفاده کرد، در حالی که چین با پوسترها و سخنرانی‌ها روحیه ملی‌گرایی را تقویت می‌کرد. این تبلیغات نقش مهمی در بسیج عمومی داشت.
۱۰. بازسازی چین پس از جنگ
جنگ چین را ویران کرد، اما پیروزی در ۱۹۴۵ به تقویت هویت ملی کمک کرد. بازسازی شهرهایی مانند نانجینگ و چونگ‌کینگ، همراه با تأسیس جمهوری خلق چین، نقطه عطفی در تاریخ مدرن چین بود.
نبردهای کلیدی جنگ دوم چین و ژاپن
| نبرد | تاریخ | مکان | نتیجه | تلفات تقریبی |
| نبرد شانگهای | اوت-نوامبر ۱۹۳۷ | شانگهای | پیروزی ژاپن | ۲۰۰,۰۰۰ (هر دو طرف) |
| نبرد تای‌ارژوانگ | مارس-آوریل ۱۹۳۸ | شاندونگ | پیروزی چین | ۵۰,۰۰۰ |
| نبرد ووهان | ژوئن-اکتبر ۱۹۳۸ | هوبی | پیروزی ژاپن | ۱ میلیون (عمدتاً غیرنظامی) |
| نبرد چانگشا | ۱۹۳۹-۱۹۴۴ | هونان | پیروزی‌های متناوب | صدها هزار |
تأثیرات جنگ بر شهرهای اصلی چین
| شهر | نوع خسارت | جنایات اصلی | بازسازی پس از جنگ |
| نانجینگ | قتل‌عام، تخریب گسترده | قتل‌عام نانجینگ | بازسازی به‌عنوان مرکز فرهنگی |
| شانگهای | نبرد شهری، اشغال | غارت، کشتار | تبدیل به مرکز اقتصادی |
| چونگ‌کینگ | بمباران هوایی | هزاران غیرنظامی کشته | بازسازی صنعتی |
| هاربین | آزمایش‌های بیولوژیکی | واحد ۷۳۱ | توسعه به‌عنوان شهر صنعتی |
پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. جنگ دوم چین و ژاپن کی شروع شد؟
با حادثه پل مارکو پولو در ۷ ژوئیه ۱۹۳۷ آغاز شد.
۲. قتل‌عام نانجینگ چیست؟
کشتار و تجاوز گسترده توسط ارتش ژاپن در نانجینگ (۱۹۳۷-۱۹۳۸) با ۲۰۰,۰۰۰-۳۰۰,۰۰۰ کشته.
۳. واحد ۷۳۱ چه بود؟
واحد مخفی ژاپن که آزمایش‌های بیولوژیکی و شیمیایی روی اسرا انجام داد.
۴. چین چه جنایاتی انجام داد؟
تخریب سدهای رودخانه زرد (۱۹۳۸) که باعث سیل و مرگ صدها هزار نفر شد.
۵. چرا ژاپن به چین حمله کرد؟
برای گسترش امپراتوری و دسترسی به منابع منچوری و سایر مناطق چین.
۶. جنگ چگونه پایان یافت؟
با تسلیم ژاپن در ۱۵ اوت ۱۹۴۵ پس از بمباران اتمی هیروشیما و ناگاساکی.
۷. تلفات جنگ چقدر بود؟
حدود ۱۰-۲۰ میلیون چینی و ۳ میلیون ژاپنی.
۸. نقش متفقین در جنگ چه بود؟
ارسال کمک‌های نظامی و لجستیکی به چین، به‌ویژه پس از ۱۹۴۱.
۹. چرا روابط چین و ژاپن هنوز متشنج است؟
به دلیل جنایات ژاپن و انکار برخی مقامات ژاپنی، مانند قتل‌عام نانجینگ.
۱۰. آیا ژاپن برای جنایاتش عذرخواهی کرد؟
برخی عذرخواهی‌های رسمی انجام شد، اما کافی نبود و بحث‌برانگیز باقی ماند.
نتیجه‌گیری
جنگ دوم چین و ژاپن یکی از فاجعه‌بارترین درگیری‌های تاریخ بود که با جنایات گسترده، به‌ویژه از سوی ژاپن، همراه شد. قتل‌عام نانجینگ، آزمایش‌های واحد ۷۳۱، و برده‌داری جنسی تنها بخشی از جنایات ژاپن بودند. چین، اگرچه در موضع دفاعی بود، اقداماتی مانند تخریب سدهای رودخانه زرد انجام داد که به غیرنظامیان آسیب رساند. این جنگ نه‌تنها میلیون‌ها نفر را قربانی کرد، بلکه روابط چین و ژاپن را تا امروز تحت تأثیر قرار داده است.
